Mirasları Hala Yaşıyor ve Yüzyıllarca Yaşayacak: Rönesans Döneminin En Etkili 10 İsmi

Rönesans dönemini değerli kılan, 14. yüzyıldan 17. yüzyıla kadar bu dönemin değerli isimleri sayesinde daha önce kültürel olarak bilinmeyen ve değer biçilmeyen ideolojik, edebî ve sanatsal eserlerin desteklenmeye başlanmasıydı. Rönesans dönemine ve dünyaya iz bırakan en değerli ve ünlü 10 ismi gelin birlikte inceleyelim.

Daha çok Petrarch olarak bilinen Francesco Petrarca, Erken Rönesans’ın en eski hümanistlerinden biriydi ve hatta hümanizmin babası olarak anılırdı. Dindar bir Katolik olan Petrarch, Tanrı’nın insanlara sonuna kadar kullanılmaları için entelektüel ve yaratıcı potansiyel verdiğini savundu. Ayrıca, klasik eserlerin, Rönesans hümanizminin temel ilkesi olan insanlığı ıslah etmede rehber olduğuna inanıyordu. Bugün, Petrarch’ın 1345’te Cicero’nun mektuplarını yeniden keşfetmesi, 14. Yüzyıl Rönesansının başlangıcı olarak anılıyor. 16. yüzyılda Pietro Bembo adlı İtalyan bilgenin Petrarch’ın eserlerinden yola çıkarak çağdaş İtalyanca dil modelini oluşturduğu da bilinmektedir.

Lorenzo de’ Medici, Avrupa’nın en güçlü ailelerinden biri olan ve o zamanlar Floransa’nın hükümdarı olan Medici ailesinin bir üyesiydi. Rönesans döneminde zanaatkarlar tamamen işverenlerine bağımlıydı ve Lorenzo de’ Medici, sanatçıların diğer işverenlerle ilişki kurmasına yardımcı oldu. Lorenzo’nun kol germesinden memnun olan sanatçılar arasında Sandro Botticelli, Leonardo da Vinci ve Michelangelo Buonarroti gibi isimler de yer aldı. O dönemde hem bir devlet adamı hem de sanatın en büyük savunucularından biri olan Lorenzo de’ Medici, etrafı akademisyenler ve filozoflarla çevrili olduğu için Rönesans hümanizminin gelişmesine de büyük katkı yaptı.

Rönesans’ın insan idealinin vücut bulmuş hali olan Leonardo da Vinci, olağanüstü yetenekli bir ressam, bilim adamı, mucit ve bilgeydi. Fotoğraf, matematik, mimarlık, mühendislik, botanik, heykel ve insan biyolojisindeki uzmanlığıyla da Vinci, hâlâ dünyanın en büyük beyinlerinden biri olarak kabul ediliyor. Son Akşam Yemeği, Mona Lisa ve Vitruvius Adamı gibi şaheserlerinin yanı sıra gerçek bir örneği olmasa da dalgıç giysisi, robot ve tankın öncüsü sayılabilecek bir araç tasarlayan kişidir.

Siyaset biliminin kurucusu sayılan Machiavelli, siyaset düşüncesinin laikleştirilmesi ve bilime dayanması gerektiğini savunan bir siyaset felsefecisi, devlet adamı, oyun yazarı ve tarihçiydi. Ölümünden beş yıl sonra yayınlanan ve onun en değerli ve en tanınmış kitabı olarak bilinen Prens, siyaset üzerine bilimsel bir incelemeydi. Kitabın ana konusu, başkanlarda güç ve etkiyi artıracak özellikleri okuyucuya aktarmaktı. Sıklıkla çağdaş siyaset ideolojisinin ve siyaset biliminin babası olarak anılan Machiavelli’nin fikirleri, yeni matbaa teknolojisinin yardımıyla Avrupa’daki siyasi başkanlara ulaşmayı başardı ve o dönemin cumhurbaşkanları üzerinde derin bir etki bıraktı.

Nicolaus Copernicus bir matematikçi, astronom, doktor, ekonomist, diplomat ve bilim adamıydı. Kopernik’in “Göksel Kürelerin Dönüşleri Üzerine” adlı eseri, modern astronominin çıkış noktası olarak kabul edilir ve zamanında Bilimsel Devrim’in yanı sıra Kopernik Devrimi’ne de öncülük eder. Ayrıca Kopernik’in dünyanın güneş etrafında döndüğü görüşü, kiliselerin yerleşik öğretilerine aykırı olsa da Rönesans döneminin en değerli bilimsel başarısıydı. Copernicus bunu düşünmemiş veya keşfetmemiş olsaydı, Galileo’nun çalışması birden çok kez mümkün olmayacaktı.

Yapıtları doğrudan Rönesans ruhunu yansıtan Michelangelo, heykeltıraş, ressam, mimar, şair ve mühendisti. Binlerce değerli eseri olmasına rağmen Michelangelo’nun en çok aranan eserleri Aziz Petrus Bazilikası, Sistine Şapeli tavanındaki freskler ve Davut heykelidir. O zamandan bu yana sanatın gelişiminde eşsiz bir iz bırakan ve hâlâ da bırakmaya devam eden Michelangelo, da Vinci ve Raphael ile mirası hala yaşayan Rönesans döneminin üç devinden biri olarak tanımlanıyor.

19. yüzyılın sonuna kadar Raphael, da Vinci ve Michelangelo’dan bile daha fazla “tüm zamanların en büyük sanatçısı” olarak anılıyordu. İnsan duygularını tarif etme konusundaki eşsiz yeteneği ve fotoğraflarındaki biçimlerin muazzam netliği ile ünlüydü. Rönesans döneminin mihenk taşları olarak adlandırılan eserler arasında en bilineni Vatikan’da bulunan Stanza della Segnatura tablosudur. Raphael tarafından 1509-1511’in ortalarında yapılan bu tablo, Rönesans hümanistlerinin Hıristiyan öğretileri ile Yunan ideolojisi arasındaki uyumu ve bilgeliği tasvir ediyor.

Rönesans’ın en etkili Fransız hümanistlerinden biri olan Michel de Montaigne tarafından 1850’de yazılan Essais, edebiyata ebedi bir çeşitlilik olarak girdi. Bu kitabın özünde, Montaigne’in imzasını taşıyan yeni ebedi çeşitlilik deneyinin amacı, kişisel hikaye anlatımını entelektüel bilgi ile harmanlamak ve dengelemekti. Montaigne’nin çalışmaları Jean-Jacques Rousseau, Rene Descartes ve Francis Bacon gibi birçok tarih yazarına ilham kaynağı olmuştur. Montaigne’in yazılarını benzersiz kılan, o dönemde bile insan hareketleri, çocuk eğitimi, motivasyon gibi oldukça güncel ve çeşitli konuları kapsamasıydı.

Galileo Galilei, Rönesans döneminden sonra Kuzey Avrupa’da gelişen bilimsel devrimin ilk temellerini atan en etkili Rönesans bilim adamlarından biriydi. Genellikle gözlemsel astronominin babası olarak anılan Galileo, teleskopun icadına öncülük etti ve güneş sistemimizin güneş merkezli modelini savunanlar arasındaydı. Hem saf temel bilimde hem de pratik uygulamalı bilimde paha biçilmez keşifler yapan Galileo, dünyanın genel anlayışında devrim yaratan ve bazı büyük sorularımızın üzerindeki sisi kaldıran değerli Rönesans dönemi figürlerinden biriydi.

Rönesans döneminde İtalya’da görsel sanatlar egemenken, İngiltere’de edebiyat ve müzik öne çıkıyordu. Ve elbette hepinizin bildiği William Shakespeare’in Rönesans döneminde çok tanınan ve değerli bir yazar olması adettendir. Hatta Rönesans hareketinin özgürlük ve hümanizmini tiyatroya tanıtan ilk etkili oyun yazarıydı. Romeo ve Juliet, Hamlet ve Bir Yaz Gecesi Rüyası gibi kült eserlerin dehası olan Shakespeare, sadece İngiliz edebiyatına değil, tüm dünya edebiyatına büyük katkılarda bulunmuştur.